Με αφορμή την αναμέτρηση του Άρη στη Σλοβενία απέναντι στην Helios Domzale παρακολουθήστε μονόλογο on camera ως εισαγωγή θέματος για τη σχέση των Σλοβένων με το θρύλο της Αργοναυτικής Εκστρατείας.
Το ρεπορτάζ όπως δημοσιεύθηκε(21/06/2014) στην εφημερίδα ΤΑ ΝΕΑ:
Στις εισόδους της πόλης δεσπόζουν πινακίδες με την «Αργώ»! Το ίδιο έμβλημα έχουν στον αριθμό κυκλοφορίας όλα τα αυτοκίνητα της περιοχής. Το μεγαλύτερο εστιατόριο στο κέντρο της Βέρχνικα έχει το όνομα του θρυλικού εμβολοφόρου κωπήλατου πλοίου. Καφέ της πόλης, που απέχει 20 χιλιόμετρα από τη Λιουμπλιάνα, ονομάζεται Μήδεια.
Στον περίβολο του κέντρου τουριστικών πληροφοριών είναι «αγκυροβολημένο» ξύλινο σκάφος, κατασκευασμένο από μαθητές που το εμπνεύστηκαν από την Αργοναυτική Εκστρατεία. Και στις πηγές του ποταμού Λιουμπλιανίτσα, λίγο έξω από τη Βέρχνικα, υπήρχε ξύλινη επιγραφή στα ελληνικά και στα σλοβενικά που έγραφε «Ο λιμήν του Ιάσονος»(«Jasonon Pristan») , αποτυπώνοντας τους ισχυρούς δεσμούς των ντόπιων Σλοβένων με τον γιο του βασιλιά της Ιωλκού.
Βάσει του μύθου που επικρατεί στην περιοχή, οι Αργοναύτες επιστρέφοντας από την Κολχίδα διέπλευσαν κόντρα στο ρεύμα τον Δούναβη, συνέχισαν στους παραπόταμούς του, έφθασαν μέχρι τις πηγές του έξω από τη Βέρχνικα και στρατοπέδευσαν εκεί για έναν χειμώνα προτού σηκώσουν στα χέρια τους την «Αργώ» για να βγουν στην Αδριατική Θάλασσα.
Οι διηγήσεις για τον Ιάσονα, εδώ περνούν από τον παππού στον εγγονό ως τοπική παράδοση. Ενώ τις τελευταίες δεκαετίες ενισχύονται οι δεσμοί της τοπικής κοινότητας με την Αργοναυτική Εκστρατεία μέσω της διοργάνωσης των Αργοναυτικών Ημερών.
Πρόκειται για πολυήμερες πολιτιστικές εκδηλώσεις με σημείο αναφοράς την εκστρατεία στην Κολχίδα. «Προκαλεί δέος ο σεβασμός που δείχνουν στην ελληνική Ιστορία και ιδιαίτερα στην Αργοναυτική Εκστρατεία. Πιστεύουν ότι τους άνοιξε τον δρόμο προς τον πολιτισμό. Θεωρούν τους εαυτούς τους απόγονους του Ιάσονα» μας λέει ο Πάρις Μουτσινάς, ο οποίος έχει παραστεί τρεις συνεχόμενες χρονιές στις Αργοναυτικές Ημέρες ως δήμαρχος του αδελφοποιημένου με τη Βέρχνικα Δήμου Ιωλκού.
«Μας νιώθουν αδέλφια τους, το αντιλαμβανόμασταν και από τη συμπεριφορά των νέων. Μας αγκάλιασαν και μας κατασυγκίνησαν με το ενδιαφέρον τους» προσθέτει.
Τα μέλη της αντιπροσωπείας του Δήμου Ιωλκού ταξίδεψαν το 2008 για πρώτη φορά στη Βέρχνικα πιστεύοντας ότι επρόκειτο να παρακολουθήσουν μια τυπική εκδήλωση. Ωστόσο, τους περίμενε μια έκπληξη. «Είχαν έρθει υπουργοί, επίσημοι, ο καθηγητής Ελληνιστικών Σπουδών του Πανεπιστημίου της Λιουμπλιάνας. Παρουσίασαν την Αργοναυτική Εκστρατεία με απαγγελίες στα ελληνικά από Σλοβένους που φορούσαν χλαμύδες, απήγγειλαν επίσης έργα του Πινδάρου. Ηταν θαυμάσιες εκδηλώσεις, πολύ υψηλού επιπέδου» θυμάται ο Πάρις Μουτσινάς.
Στις Αργοναυτικές Ημέρες του 2012 παρέστη ο αντιδήμαρχος Δημοτικών Ενοτήτων Ιωλκού, Πορταριάς και Μακρινίτσας, Ιωάννης Γκουντέλιας: «Χάρηκαν πάρα πολύ με την παρουσία μας. Οταν απηύθυνα χαιρετισμό, χειροκροτούσαν σε κάθε πρόταση. Ελεγαν “ο Ελληνας που ήρθε από την πατρίδα του Ιάσονα”».
Ως σύνδεσμος μεταξύ Ελλήνων και Σλοβένων λειτουργεί το χορευτικό συγκρότημα Μέλισσες, στο οποίο κορίτσια από τη Σλοβενία μαθαίνουν χορούς της πατρίδας μας. Επικεφαλής των Μελισσών Μάγια Κάμπελι λέει: «Η πρώτη επίσημη εμφάνισή μας έγινε σε Αργοναυτικές Ημέρες. Χορέψαμε σε τρία συνεχόμενα φεστιβάλ χανιώτικους, θρακιώτικους και νησιώτικους χορούς».
Την οργανωτική ευθύνη του Φεστιβάλ των Αργοναυτών έχει αναλάβει τοπικό πολιτιστικό ίδρυμα. Και ο διευθυντής του φορέα Μπόστιαν Κόπριβετς μας υποδέχθηκε με θέρμη και ενθουσιασμό. Κατά την επίσκεψη στις πηγές του ποταμού Λιουμπλιανίτσα τα μάτια του έλαμπαν. «Να, μέχρι εδώ έφθασε η “Αργώ” κι από τα νεύρα του επειδή δεν βρήκε διέξοδο στη θάλασσα ο Ιάσονας έριξε τόσο δυνατή γροθιά, που άφησε αποτύπωμα» διηγούνταν. Ενώ μιλούσε με πάθος για τον Ιάσονα και το πλήρωμα της «Αργώς»: «Είμαστε υπερήφανοι γι’ αυτή την παράδοση. Οι Αργοναύτες έμειναν εδώ έναν χειμώνα. Ποιος ξέρει, κάποιοι από το πλήρωμα μπορεί να δημιούργησαν σχέσεις… Η “Αργώ” είναι το έμβλημα της Βέρχνικα εδώ και τουλάχιστον πέντε αιώνες. Ο κόσμος ζει με αυτό το έμβλημα, υπάρχει παντού, στα οικιακά σκεύη, στα αυτοκίνητα. Στα νηπιαγωγεία τα παιδιά διδάσκονται την Αργοναυτική Εκστρατεία και πηγαίνουν εκδρομή στις πηγές Μότσιλνικ».
Φέτος οι εκδηλώσεις άρχισαν στις 11 Ιουνίου και ολοκληρώνονται αύριο 22. Το πρόγραμμα περιλαμβάνει θεατρικές παραστάσεις, συναυλίες, αθλητικούς αγώνες με προσκεκλημένους αθλητές από τις γειτονικές χώρες, προβολή τοπικών προϊόντων και βραδιές με μοντέρνα μουσική.
Ενα τυχαίο περιστατικό
Ενας Βολιώτης είδε τυχαία την «Αργώ» έμβλημα σε σλοβενικό αυτοκίνητο και η επίμονη έρευνά του οδήγησε στην αδελφοποίηση της Βέρχνικα με τον πρώην Δήμο Ιωλκού. Πρόκειται για τον Λεωνίδα Μουτσινά, ακόλουθο Αμυνας στην ελληνική πρεσβεία της Βιέννης που το 2006 ταξίδευε οδικώς στη Λιουμπλιάνα.
«Εξω από το ξενοδοχείο είδα ένα αυτοκίνητο με την “Αργώ”. Ρώτησα τον ρεσεψιονίστ, ο οποίος μου είπε: “Ηταν παλαιότερα το έμβλημα της Λιουμπλιάνας. Τώρα είναι το σήμα μιας πόλης σε μικρή απόσταση από εδώ”. Ετσι πήγα στη Βέρχνικα».
Η πόλη μύριζε… Μαγνησία, θυμάται. «Είδα παντού σημαίες με την “Αργώ”!». Η απορία του λύθηκε όταν επικοινώνησε με τον δήμαρχο της Βέρχνικα. Από εκείνον ενημερώθηκε για τη σχέση των Αργοναυτών με την πόλη και για την ανεπιτυχή προσπάθεια του τοπικού δήμου για αδελφοποίηση με την πατρίδα του Ιάσονα. Τηλεφώνησε στον εξάδελφό του Πάρη Μουτσινά, τότε δήμαρχο Ιωλκού. Ηταν το πρώτο βήμα για τη δημιουργία σχέσεων μεταξύ της «Ιωλκού της Σλοβενίας» με το λιμάνι του Ιάσονα στη Μαγνησία.
Ενας Βολιώτης στη Λιουμπλιάνα
Η επιθυμία των διοργανωτών των Αργοναυτικών Ημερών για την παρουσία στις εκδηλώσεις συντελεστών από την πατρίδα του Ιάσονα τους οδήγησε στα ίχνη του βολιώτη μόνιμου κατοίκου Λιουμπλιάνας, Γιάννη Βαγενά. Βιολιστής στην Εθνική Λυρική Σκηνή της πόλης από το 2002, ο κ. Βαγενάς έχει συμμετάσχει τέσσερις φορές στο φεστιβάλ της Βέρχνικα.
Η πρώτη επαφή με τους διοργανωτές τον εξέπληξε: «Ενας Ελληνας από τον Βόλο βρίσκεται στη Σλοβενία και στα καλά καθούμενα μαθαίνει ότι διοργανώνονται Αργοναυτικές Ημέρες. Μου προκάλεσε μεγάλη εντύπωση το γεγονός ότι οι Αργοναύτες πέρασαν από εκεί… Αλλωστε, στη Σλοβενία δεν υπάρχουν πολλοί Βολιώτες. Πάντως, στη Λιουμπλιάνα δεν έχω βρει άλλον».
Η συναναστροφή του με τους ντόπιους τον ενθουσίασε. «Δεν σε θεωρούν αριθμό, σε κάνουν να αισθάνεσαι σημαντικός. Στις σχέσεις μας επικρατεί επαγγελματισμός σε συνδυασμό με συναίσθημα» περιγράφει. Ποιες είναι οι εντυπώσεις του από τους δεσμούς των κατοίκων της Βέρχνικα με την Αργοναυτική Εκστρατεία και τους συντελεστές της; «Αισθάνονται μέρος μιας ιστορίας που τους κάνει να νιώθουν υπερήφανοι. Κακά τα ψέματα, δεν έχουν όλοι οι λαοί την ελληνική Ιστορία, οπότε ό,τι μπορούν να μοιραστούν τους κάνει καλό. Είναι πιο υπερήφανοι κι από εμένα τον ίδιο που είμαι Βολιώτης». Οσο για το φεστιβάλ, προετοιμάζονται επί μήνες για εκδηλώσεις που διαρκούν περίπου δύο εβδομάδες, με τη συμμετοχή των μεγαλύτερων ονομάτων της Σλοβενίας σε συναυλίες, πολιτιστικές και αθλητικές δράσεις.
«Αργώ», μια σταρ της Ιστορίας
Ο πρόεδρος του Ινστιτούτου Ερευνας της Αρχαίας Ναυπηγικής και Τεχνολογίας Ναυδόμος, Απόστολος Κούρτης, ναύαρχος εν αποστρατεία και πρώην αξιωματικός καθηγητής στην έδρα Ναυτικής Ιστορίας της Σχολής Ναυτικών Δοκίμων, ερμηνεύει τους πολύ δυνατούς ψυχολογικούς δεσμούς των κατοίκων της Βέρχνικα με τους Αργοναύτες.
«Παντού στην περιφέρεια της Μεσογείου υπάρχουν πόλεις των οποίων οι πληθυσμοί χαίρονται και γιορτάζουν διότι ο τόπος τους έχει δημιουργηθεί ως ελληνική αποικία. Ως γεγονός είναι πολύ ενδιαφέρον και πολύ θετικό για τον ελληνικό πολιτισμό» μας λέει ο κ. Κούρτης που ήταν και ο κυβερνήτης της σύγχρονης «Αργώς» στον πειραματικό πλου το καλοκαίρι του 2008.
«Αν με ρωτήσετε αν η “Αργώ” πέρασε από εκεί, θα σας πω: ρεαλιστικά δεν γίνεται αυτό. Ο Απολλώνιος ο Ρόδιος έγραψε στα “Αργοναυτικά” τις περιπέτειες των Αργοναυτών περίπου 1.200 χρόνια μετά την εκστρατεία στην Κολχίδα, όταν πια ήξεραν τον Δούναβη, τη βαλκανική ενδοχώρα και τον μεσογειακό περίγυρο. Αυτή ήταν η αιτία που κληροδότησε στην περιοχή της Λιουμπλιάνας την αφορμή να γιορτάζουν ότι κάποτε πέρασε από εκεί η “Αργώ”… Είναι πολύ ωραίο, αλλά ρεαλιστικά το πιστεύουμε από ελάχιστα έως καθόλου».
Ο κ. Κούρτης εξηγεί τη δημοφιλία σε παγκόσμιο επίπεδο της Αργοναυτικής Εκστρατείας: «Το πρώτο κείμενο της αρχαίας ελληνικής γραμματείας που μεταφράστηκε στις ευρωπαϊκές γλώσσες ήταν τα “Αργοναυτικά” του Απολλώνιου του Ροδίου. Ετσι η Αργοναυτική Εκστρατεία ρίζωσε πιο βαθιά και πιο γερά από κάθε άλλη ελληνική ιστορία στην παιδεία και στη συνείδηση των Ευρωπαίων».
