Τη σεζόν 2006-07 η Πρέμιερ Λιγκ αριθμούσε 11 Άγγλους προπονητές: Σάμι Λι (Μπόλτον), Άλαν Πάρντιου (Τσάρλτον), Στούαρτ Πιρς (Μάν. Σίτι), Γκάρεθ Σάουθγκεϊτ (Μίντλεσμπρο), Νάιτζελ Πίρσον (Νιουκάστλ), Χάρι Ρέντναπ (Πόρτσμουθ), Στιβ Κόπελ (Ρέντινγκ), Νιλ Γουόρνοκ (Σέφιλντ Γιουνάιτεντ), Άντι Μπόθροϊντ (Γουότφορντ), Άλαν Κέρμπισλι (Γουέστ Χαμ) και Πολ Τζούελ (Γουίγκαν).
Πρόσφατα υπήρξε μια περίοδος που οι Άγγλοι μάνατζερ στην πρώτη κατηγορία ήταν 3! Οι Άλαρνταϊς, Πάρντιου και Χάου. Αυτή τη στιγμή είναι 4, οι Χάου, Ντάις, Άλαρνταϊς και Κλέμεντ.
Ποιοι είναι όμως οι λόγοι που οδήγησαν στην «εξαφάνιση» των Άγγλων προπονητών από την υψηλότερη κατηγορία;
Το Χόλιγουντ του ποδοσφαίρου
Στην Αγγλία εκτός από ποδοσφαιριστές σούπερ σταρ, υπάρχουν και προπονητές. Πολλές φορές οι συνεντεύξεις Τύπου των κορυφαίων μάνατζερ συγκεντρώνουν τεράστιο ενδιαφέρον, ενώ οι «μονομαχίες» μεταξύ των προπονητών είναι από μόνες τους ένα «ντέρμπι μέσα στο ντέρμπι»! Η τιτανομαχία Γιουνάιτεντ εναντίον Σίτυ γίνεται ακόμη πιο ξεχωριστή όταν προσθέτει κανείς το «Μουρίνιο εναντίον Γκουαρντιόλα»!
Δεν είναι δυνατό να συγκριθεί ένας τίτλος «Αναμέτρηση Κόντε με Κλοπ» με έναν τίτλο «Αναμέτρηση Μακλάρεν με Ρέντναπ»!
Ο νέος ιδιοκτήτης της Έβερτον, Φαρχάντ Μοσίρι, είπε σε δηλώσεις του: «Για να μπορέσει η ομάδα μας να είναι ανταγωνιστική στη βορειοδυτική Αγγλία, που είναι το νέο Χόλιγουντ του ποδοσφαίρου με τους Γκουαρντιόλα, Μουρίνιο και Κλοπ, χρειαζόμασταν ένα σταρ στην πλάγια γραμμή, γι΄αυτό και πήραμε τον Κούμαν». Όπως προκύπτει και από τη συγκεκριμένη τοποθέτηση, το κομμάτι του μάρκετινγκ παίζει πολύ σημαντικό ρόλο στις επιλογές των διοικήσεων.
Οι Άγγλοι προπονητές δεν έχουν σε καμία περίπτωση το βάρος του ονόματος που διαθέτουν ξένοι προπονητές, δεν είναι εξίσου εμπορικοί, δεν φέρνουν μεγάλες χορηγικές συμφωνίες, και ως αποτέλεσμα δεν αποτελούν (βασικές) επιλογές για τους συλλόγους που στοχεύουν σε ανάπτυξη των projects τους.
Ανταγωνιστικότητα και πρωτοπορία
Η Πρέμιερ Λιγκ είναι μια ιδιαίτερη λίγκα που ξεχωρίζει -μεταξύ άλλων και- για το γεγονός ότι ο ανταγωνισμός είναι έντονος και «σκληρός». Δεν υπάρχουν εύκολοι αγώνες στο πρόγραμμα, περισσότερες από 5 ομάδες έχουν ρεαλιστικές πιθανότητες να κατακτήσουν το πρωτάθλημα, ενώ δεν είναι καθόλου εύκολο να προβλέψει κανείς τις ομάδες που θα υποβιβαστούν ή γενικότερα την τελική κατάταξη της βαθμολογίας.
Αν και οι κορυφαίοι ποδοσφαιριστές στον κόσμο βρίσκονται στην Ισπανία, είναι ξεκάθαρο ότι οι κορυφαίοι προπονητές συγκεντρώνονται στην Πρέμιερ Λιγκ. Τακτικές ανωτέρου επιπέδου, καινοτόμες ιδέες για τρόπους προπόνησης και ατομική βελτίωση ποδοσφαιριστών και η διαπίστωση πως κάθε αγώνας αποτελεί μια νέα προπονητική πρόκληση αυξημένης δυσκολίας, είναι μερικά από όσα κάνουν το αγγλικό πρωτάθλημα μοναδικό.
Οι σύγχρονοι Άγγλοι προπονητές δεν έχουν αποδείξει, για την ώρα, ότι μπορούν να ανταπεξέλθουν στο υψηλότερο επίπεδο ή ότι έχουν να παρουσιάσουν καινούριες ιδέες που θα εξελίξουν το άθλημα. Ορισμένοι εξ αυτών μάλιστα, παραμένουν ακόμα περιζήτητοι, ακριβώς επειδή συνδέονται με μια old school προσέγγιση του ποδοσφαίρου, με συνεχείς φωνές, παλιομοδίτικα συστήματα, δυνατά βρετανικά τάκλιν και τακτικές που βασίζονται σε συνεχείς σέντρες προς την αντίπαλη περιοχή!
Μάνατζερ, όχι κόουτς
Μια πολύ βασική διαφορά μεταξύ της προπονητικής εμπειρίας στην Αγγλία σε σχέση με άλλες χώρες, είναι οι αυξημένες αρμοδιότητες. Οι Βρετανοί διαχωρίζουν τους ρόλους σε football coach και football manager. Οι προπονητές είναι υπεύθυνοι για το καθαρά αγωνιστικό κομμάτι, την προπόνηση της ομάδας και το κοουτσάρισμα κατά τη διάρκεια των αγώνων. Από την άλλη, οι μάνατζερ έχουν το «κουμάντο» στην ομάδα: πρόσβαση στα οικονομικά στοιχεία, λόγο στις μεταγραφές, επιλέγουν προπονητικά κέντρα, προσλαμβάνουν ή απολύουν προσωπικό, επηρεάζουν ακόμη και αποφάσεις περί κατασκευής νέων γηπέδων για τον σύλλογο όπου εργάζονται.
Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι ο Μαουρίτσιο Ποκετίνο. Η Τότεναμ του πρότεινε το 2014 συμβόλαιο head coach, που μεταφράζεται ως «προπονητής της πρώτης ομάδας», ενώ το 2016 του πρόσφερε συμβόλαιο football manager, επιλέγοντας να τον επιβραβεύσει για τη δουλειά του.
Πρόσφατα ο Βάλτερ Ματσάρι παραδέχτηκε ότι ήθελε να εργαστεί στην Πρέμιερ Λιγκ ώστε να έχει τις αυξημένες αρμοδιότητες του μάνατζερ και να μην είναι απλά κόουτς. Προφανώς, δεν είναι ο μοναδικός προπονητής που θα ήθελε να έχει λόγο σε όλα τα ζητήματα ενός ποδοσφαιρικού συλλόγου, κάτι που προσφέρεται μόνο στην Αγγλία. Με τους ξένους προπονητές λοιπόν να προσελκύονται από την ελευθερία κινήσεων σε όλους τους τομείς των συλλόγων τους, ο ανταγωνισμός για τους Άγγλους αυξάνεται τρομακτικά.
Οικονομικά ισχυρή λίγκα
Σε αρκετά ευρωπαϊκά πρωταθλήματα υπάρχει τεράστιο χάσμα μεταξύ πλούσιων και φτωχών συλλόγων, υπάρχουν ομάδες που μπορούν εύκολα να αγοράσουν οποιονδήποτε παίκτη ομάδας της χώρας τους. Απαντώνται επίσης ποδοσφαιρικοί σύλλογοι που …ξεπουλάνε παίκτες για να μην πτωχεύσουν, έχουν σοβαρά διοικητικά προβλήματα ή απειλούνται με οριστική διάλυση.
Αντιθέτως, στην Αγγλία έχουν μοιράσει τα τηλεοπτικά έσοδα στους 20 συλλόγους της Πρέμιερ Λιγκ, δίνοντάς τους την ευκαιρία να θέσουν τις βάσεις της ανάπτυξής τους. Ως αποτέλεσμα, οι προπονητές, ή καλύτερα, οι μάνατζερ, όπως αναφέραμε παραπάνω, έχουν πολύ περισσότερες δυνατότητες εξέλιξης. Και φυσικά, πληρώνονται πολύ καλύτερα σε σχέση με άλλα πρωταθλήματα. Είτε μέσω των ετήσιων απολαβών που τους έχουν προσφερθεί, είτε μέσω μπόνους που έχουν προσυμφωνηθεί. Για παράδειγμα, πρόσφατα ο Σαμ Άλαρνταϊς υπέγραψε συμβόλαιο με την Κρίσταλ Πάλας έναντι 2,5 εκ. λιρών ετησίως, αλλά εάν καταφέρει να κρατήσει τους Αετούς στην κατηγορία θα λάβει ως έξτρα μπόνους 4 εκ λίρες!
Το συμβόλαιο του πρωταθλητή Ιταλίας με τη Γιουβέντους, Μαξ Αλέγκρι ανέρχεται στα 4 εκ. λίρες ετησίως, την ώρα που ο Γκουαρντιόλα αμοίβεται με 15 εκ. λίρες (όσα λαμβάνουν μαζί οι Ζιντάν και Λουίς Ενρίκε σε Ρεάλ Μαδρίτης και Μπαρτσελόνα αντίστοιχα). Ο Κούμαν υπέγραψε με 6 εκ λίρες το χρόνο, όταν στην Ιταλία οι Σάρι (Νάπολι) και Μοντέλα (Μίλαν) λαμβάνουν και οι δύο μαζί τα μισά χρήματα σε σχέση με τον Ολλανδό μάνατζερ της Έβερτον! Επομένως, η διαφορά είναι εμφανής και φυσικά αποτελεί σημαντικό παράγοντα για τη συγκέντρωση της παγκόσμιας προπονητικής αφρόκρεμας στην Πρέμιερ Λιγκ.
Τηλεσχολιαστής και όχι προπονητής
Κάτι που ενδεχομένως θα έπρεπε να προβληματίσει τους Άγγλους, είναι το γεγονός ότι πολλοί άνθρωποι του ποδοσφαίρου τους είναι καλύτεροι ως τηλεσχολιαστές παρά ως προπονητές. Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι ο Γκάρι Νέβιλ, για τον οποίο ο τερματοφύλακας της Λίβερπουλ, Λορίς Κάριους, δήλωσε: «Ήταν ειδικός του ποδοσφαίρου ως σχολιαστής στην τηλεόραση, μετά έγινε προπονητής για λίγο καιρό και τώρα επέστρεψε στο να είναι ειδικός και να κάνει κριτική από την τηλεόραση». Ο Νέβιλ είχε αναλάβει τη Βαλένθια, πέρασε ένα εφιαλτικό διάστημα λίγων μηνών στην Ισπανία και τελικά απολύθηκε καθώς οι Νυχτερίδες είχαν πορεία …υποβιβασμού!
Οι προπονητικές σχολές στην Αγγλία θεωρούνται από τις κορυφαίες παγκοσμίως, ωστόσο θα πρέπει και όσοι θέλουν να γίνουν προπονητές να αφοσιωθούν στην προσπάθεια ώστε να το καταφέρουν. Διαφορετικά, υπάρχει και η καρέκλα του τηλεσχολιαστή, η οποία όμως είναι εύκολα προσβάσιμη μόνο σε διάσημους πρώην αθλητές.
Σπάνιες οι επιτυχίες, σπάνιες και οι ευκαιρίες
Από τότε που η Πρέμιερ Λιγκ ονομαζόταν ακόμα First Division (= Πρώτη Κατηγορία) έχει να αναδειχθεί πρωταθλητής ένας Άγγλος προπονητής. Το είχε καταφέρει τη σεζόν 1991-92 ο Χάουαρντ Γουίλκινσον με τη Λιντς Γιουνάιτεντ. Ο Κέβιν Κίγκαν τερμάτισε δεύτερος με τη Νιουκάστλ το 1996 και οι Ρόι Έβανς και Σερ Μπόμπι Ρόμπσον βγήκαν τρίτοι με τις Λίβερπουλ και Νιουκάστλ αντίστοιχα.
Με τις μεγάλες επιτυχίες Άγγλων προπονητών να είναι λιγοστές, παράλληλα μειώνονταν και η εμπιστοσύνη προς αυτούς. Στις μέρες μας, προσλαμβάνονται μόνο από ομάδες που έχουν στόχο την παραμονή στην πρώτη κατηγορία και δεν προτιμώνται όταν οι προσδοκίες είναι υψηλότερες.
Υπάρχει ελπίδα;
Το ερώτημα που τίθεται είναι εάν υπάρχει αρκετό ταλέντο στη λίστα με τα ονόματα των νεαρών Άγγλων προπονητών της εποχής, ώστε να καταφέρουν να ανατρέψουν την κατάσταση και να αναλάβουν στο άμεσο μέλλον περισσότερα και σημαντικότερα projects στην Πρέμιερ Λιγκ.
Η Τσάμπιονσιπ είναι καταφύγιο των καλύτερων Άγγλων τεχνικών που δεν «χωράνε» στην υψηλότερη κατηγορία. Για παράδειγμα, ο Γκάρι Μονκ που απολύθηκε πέρσι από τη Σουόνσι είναι ένα από τα μεγάλα εγχώρια ταλέντα στον τομέα της προπονητικής και έχει κάνει πολύ καλή δουλειά στη Λιντς, τη στιγμή που οι Γκουιντολίν και Μπράντλεϊ που τον διαδέχθηκαν στους Κύκνους, δεν κατάφεραν κάτι άξιο αναφοράς.
Η FA δηλώνει ικανοποιημένη με την επιλογή του Γκάρεθ Σάουθγκεϊτ για τη θέση του ομοσπονδιακού τεχνικού. Η Σουόνσι πρόσφατα επέλεξε τον Πολ Κλέμεντ που θα έχει για πρώτη φορά την ευκαιρία να κοουτσάρει ομάδα πρώτης κατηγορίας μετά, από μακρά θητεία ως βοηθός του Αντσελότι κι ένα σύντομο διάστημα ως head coach της Ντέρμπι Κάουντι.
Και φυσικά, μεγάλο ενδιαφέρον παρουσιάζει η πορεία των Έντι Χάου και Σον Ντάις. Ο πρώτος αποτελεί τη μεγαλύτερη ελπίδα της αγγλικής προπονητικής, έχοντας ανεβάσει τη Μπόρνμουθ από την τέταρτη κατηγορία στην Πρέμιερ Λιγκ, ενώ έχει συνδεθεί με την κούρσα διαδοχής του Βενγκέρ στην Άρσεναλ. Ο δεύτερος έχει παρουσιάσει τη δουλειά του μέσω της Μπέρνλι, με την οποία κέρδισε δύο άνετες ανόδους από την Τσάμπιονσιπ. Πλέον αναζητείται και για τους δύο το επόμενο βήμα, με τους συμπατριώτες τους να ελπίζουν ότι θα καταφέρουν να σηκώσουν το βάρος ακόμη δυσκολότερων αποστολών, εάν και όταν τους ανατεθούν.
Σε τελική ανάλυση, η Πρέμιερ Λιγκ φαίνεται πως είναι «η λίγκα των προπονητών», καθώς το κουμάντο είναι στα χέρια εκείνων που βρίσκονται στην άκρη του πάγκου κάθε συλλόγου. Είναι όμως πλέον και η λίγκα των …μη Άγγλων προπονητών, αφού οι τελευταίοι τα βρίσκουν σκούρα στο να επιβιώσουν απέναντι σε τόσο μεγάλο ανταγωνισμό!
Πηγή: Premierleaguefans.gr