Η ιστορία, η αλληλεγγύη και η φιλία δεν γράφεται ή δοκιμάζεται μόνο στα πεδία των μαχών, αλλά στους καιρούς μας καταγράφεται και στους αθλητικούς στίβους, εκεί που η άμιλλα, ο σεβασμός και η αναγνώριση συχνά αφήνουν τα ισχυρότερα διαπιστευτήρια ακόμα και από τον κότινο της νίκης, το έπαθλο της διάκρισης ή τις επευφημίες των οπαδών.
Αυτό πρόκειται να γίνει το Σάββατο 11 Μαΐου στο “Φαφαλίειο” δημοτικό στάδιο Χίου, όπου θα παιχθούν τα εναπομείναντα 87 λεπτά ενός αγώνα που διακόπηκε πριν από 84 χρόνια, μεταξύ της τουρκικής ομάδας από την Καρσίγιακα και την αντίστοιχη ελληνική ομάδα του νησιού, εν έτει 1930!
Το ιστορικό αυτό φιλικό παιχνίδι, που σημαίνει την αναβίωση μιάς πολύ συγκινητικής ποδοσφαιρικής αναμέτρησης, επρόκειτο να γίνει και για την ακρίβεια ξεκίνησε να διεξάγεται στις 7 Δεκεμβρίου 1930, μόλις οκτώ χρόνια -και τρεις μήνες- μετά την καταστροφή της Σμύρνης, μεταξύ της ελληνικής και της τουρκικής ομάδας.
Ο ελληνικός σύλλογος της Χίου ονομάζονταν “Λαίλαψ”, τεσσάρων ετών μόλις ζωής και η φιλοξενούμενη από την Τουρκία ήταν η ομάδα που δημιούργησαν οι Τούρκοι της κατακτημένης Σμύρνης και τοπική πρωταθλήτρια Καρσίγιακα, που ελληνιστί σημαίνει “η αντίπερα όχθη”. Οι γείτονες ήρθαν στη Χίο μια ημέρα νωρίτερα, στις 6 Δεκεμβρίου, με ναυλωμένο σκάφος στο οποίο συνυπήρχαν εκτός από τα μέλη της ποδοσφαιρικής ομάδας Τούρκοι φίλαθλοι, όπως και θεσμικοί παράγοντες της κοινωνίας της καταστραφείσας ελληνικής πόλης.
Όλοι έγιναν δεκτοί με θερμό καλωσόρισμα, σημαιοστολισμό του λιμανιού και τραγούδια με οργανοπαίκτες. Η αθάνατη ελληνική φιλοξενία στο απώτερο επίπεδο λίγα μόλις χρόνια μετά τις ρέουσες πληγές από την καταστροφή της Σμύρνης και το εξελισσόμενο δράμα των χιλιάδων προσφύγων από τα παράλια της Μικρασίας. Της άφιξης ακολούθησε το γεύμα που παρέθεσαν οι γηπεδούχοι στους φιλοξενούμενους, ενώ παράλληλα εκτυλίσσονταν διάφορες εκδηλώσεις, καλλιτεχνικής φύσεως.
Όλα αυτά ανήκον στο γενικότερο πλαίσιο της πολιτικής ατμόσφαιρας που απέπνεε η σχέση του Ελευθέριου Βενιζέλου με τον Κεμάλ Ατατούρκ. Την επόμενη μέρα (7/12/1930) ήταν όλα προετοιμασμένα για ένα σημαντικό φιλικό ποδοσφαιρικό παιχνίδι, στο δημοτικό στάδιο του ελληνικού νησιού, παρουσία 1500 φιλάθλων, που όμως έμελλε να τερματιστεί αμέσως μετά το ξεκίνημά του λόγω των καιρικών φαινόμενων. Οι ουρανοί του ανατολικού Αιγαίου «άνοιξαν» και ο διαιτητής δεν είχε το περιθώριο να συνεχίσει αυτή τη φιλική και μάλλον εθιμοτυπική ποδοσφαιρική αναμέτρηση μετά το τρίτο μόλις λεπτό της, αποφασίζοντας τη διακοπή που έμελλε να είναι οριστική, καθώς τα ακραία φαινόμενα δεν υποχωρούσαν με την πρόοδο του χρόνου.
Όλα τα παραπάνω έμεναν στο περιθώριο της μικρής τοπικής ιστορίας μέχρι που ένας Χιώτης συγγραφέας-ερευνητής, ο Γιάννης Μακριδάκης, αποφάσισε να ασχοληθεί με το θέμα καταγράφοντας την ιστορία του νησιού του. Έπειτα από έρευνα που διήρκεσε οκτώ χρόνια, παρέδωσε στις προθήκες των βιβλιοπωλείων το “10.516 ημέρες, ιστορία της νεοελληνικής Χίου, 1912-1930” και στους τοπικούς άρχοντες όλα τα δημοσιεύματα για εκείνον τον ιστορικό αγώνα που δεν έμελλε να ολοκληρωθεί.
Ο επίμονος ερευνητής είχε ανακαλύψει μερικές, ασήμαντες ίσως, λεπτομέρειες αλλά απαραίτητες για την ολοκλήρωση της δικής του έρευνας, που αφορά όχι μόνο στην ιστορία του τόπου του αλλά καταγράφει και το πνεύμα της προ 84 ετών εποχής. Έτσι λοιπόν είχε διαπιστώσει πως η περίφημη “Λαίλαψ” είχε διαλυθεί το 1982, λόγω οικονομικών προβλημάτων, αλλά το 2009 η ομάδα συνεστήθη εκ νέου από τους κατοίκους του νησιού και όχι μόνο αυτό, αλλά κάτι ακόμα σημαντικότερο: το 2012 ένας Χιώτης, γεννημένος και μεγαλωμένος στο Λονδίνο, ο Μιχάλης Κωττάκης, άκουσε σε μια επίσκεψη στην πατρίδα του την ελκυστική ιστορία του διακοπέντος αγώνα το 1930 και έβαλε σαν στόχο να συνεχίσει και να ολοκληρώσει το διακοπέν παιχνίδι.
«Συγκινήθηκα πάρα πολύ, όταν άκουσα για εκείνον τον αγώνα που δεν τελείωσε. Δεν ήθελα και κάτι άλλο, για να τα μαζέψω και να εγκατασταθώ στη Χίο, το 2013, αναλαμβάνοντας το πόστο του προπονητή στον “Λαίλαπα”, αλλά και σε ένα μεγάλο βαθμό τα διοικητικά, πάντα είχα ιδιαίτερο δεσμό με το νησί, αλλά όταν γνώρισα την ομάδα ήξερα πια τι έπρεπε να κάνω» είπε ο πραγματιστής και επαναπατρισθείς Χιώτης, που ασχολούμενος και στην Αγγλία με το ποδόσφαιρο, ανέλαβε και ξεκίνησε τον συντονισμό της διεξαγωγής και ολοκλήρωσης αυτού του αγώνα, που όπως φαίνεται δεν θα μείνει μόνο σαν ένα τυχαίο αλλά συγκινητικό αθλητικό και διαπολιτισμικό event αλλά πιθανώς να γίνει και ετήσιο αντάμωμα των κατοίκων των δυο περιοχών.
Το ποδόσφαιρο, σαν μέσο επικοινωνίας και διεισδυτικής κοινωνικής διάστασης μεταξύ λαών, “το μπαλέτο των φτωχών” ήταν ο καταλύτης για την επανέναρξη όχι μόνο του συγκεκριμένου αγώνα αλλά και της επανασύνδεσης κατοίκων με κοινούς στόχους και προβλήματα, κοινά σχέδια και ξεπέρασμα αγκυλώσεων που συνυπάρχουν στις δυο πλευρές του Αιγαίου εδώ και πολλά χρόνια. Βέβαια, η προετοιμασία για ένα τέτοιο παιχνίδι δεν αποδείχτηκε εύκολη υπόθεση και πέρα από την τοπική κοινωνία της Χίου, με χαρά έδωσε την συγκατάθεση της και η ΕΠΟ, ο πρόεδρος της οποίας κ. Σαρρής κατάγεται από το ιστορικό νησί.
Η υλοποίηση της ιδέας έγινε με χαρά δεκτή και από τους γείτονες της “αντίπερα όχθης” στο Καρσίγιακα και ο πρόεδρος του αθλητικού οργανισμού της περιοχής αποδέχτηκε με την ίδια ικανοποίηση την ιδέα της διεξαγωγής αυτού του μοναδικού ποδοσφαιρικού διαπολιτισμικού πανηγυριού. Μάλιστα, συμφωνήθηκαν και οι συντεταγμένες. Θα είναι αγώνας καθαρά συμβολικός, με αντιρατσιστικό χαρακτήρα, που θα προάγει μόνο τη φιλία και την αλληλεγγύη μεταξύ των λαών. Αξιοσημείωτες ωστόσο είναι και μερικές ακόμα λεπτομέρειες του αγώνα που διακόπηκε προ 84 ετών.
Όπως το γεγονός ό,τι οκτώ μόλις χρόνια μετά την καταστροφή του ελληνισμού στην Μικρασία, δρομολογήθηκε και ξεκίνησε ένα φιλικό παιχνίδι μεταξύ ομάδων από τις δυο αντιμαχόμενες πλευρές κι ενώ ο ελληνισμός με τις χιλιάδες των προσφύγων της καταστροφής αυτής δεν είχε βρει ακόμα τον βηματισμό του στην ελληνική ενδοχώρα. Οπως, ακόμα περισσότερο, σύμφωνα με τις αναφορές του κ. Μακριδάκη οι παίκτες τραγούδησαν μαζί τούς Εθνικούς ύμνους πριν την έναρξη αυτού του αγώνα. Στις 10 Μαΐου όταν και θα φθάσει στην Χίο η ομάδα των Τούρκων δεν θα γίνει αναπαράσταση στον τρόπο που ταξίδεψε η Καρσίγιακα στη Χίο, από το Τσεσμέ.
«Θα χρησιμοποιήσουν κανονικά δρομολόγια. Έχουμε ενημερωθεί ωστόσο, πως θα έλθει πολύς κόσμος». Και τι έχουν ετοιμάσει; «Ειδικές φανέλες, που θα είναι μοναδικές, βασισμένες στην ιστορία του πρώτου ματς. Οργανώνουμε και μια συναυλία, στο Δημοτικό Στάδιο, για τις 10 Μαΐου, με τον Γεράσιμο Ανδρεάτο. Περιμένουμε και Τούρκους καλλιτέχνες» λέει ο διοργανωτής κ. Κωττάκης που έχει άλλο μικρότερο ασφαλώς πρόβλημα με την χωρητικότητα του γηπέδου, αφού το “Φαφαλίειο” Στάδιο δεν χωρά περισσότερους από 3.000 φιλάθλους.
Από τον Τσεσμέ, το τουρκικό λιμάνι, αναμένονται περίπου 1.000, αλλά δεν αποκλείεται να έρθουν και διπλάσιοι φίλαθλοι. Το ενδιαφέρον είναι μεγάλο και στις δυο πλευρές του Αιγαίου και όχι φυσικά για την κατάκτηση της νίκης αλλά για τον εθιμοτυπικό και πολιτισμικό χαρακτήρα του αγώνα και των παράλληλων εκδηλώσεων, που είναι βέβαιο πως θα φέρουν κοντύτερα τους πολίτες των δυο κοινοτήτων και των χωρών που εκπροσωπούν.
Ο Μεχμέτ Γιαϊά, γενικός γραμματέας της Καρσίγιακα, είπε σχετικά: «Από την πρώτη στιγμή που ενημερωθήκαμε για το παιχνίδι του 1930 από τον κ. Μακριδάκη, συμφωνήσαμε πως θα είχε όντως, πολύ μεγάλο ενδιαφέρον να ολοκληρωθεί εκείνος ο αγώνας. Αμέσως έγινε προτεραιότητα για εμάς, για τη σχέση μας με το Λαίλαπα, για τις σχέσεις της Τουρκίας με την Ελλάδα. Όλοι αγκάλιασαν την προσπάθεια. Ο σύλλογος, ο κόσμος, οι πάντες. Τη γνωριμία με την ιστορία, ακολούθησε η δική μας έρευνα. Προσπαθήσαμε να βρούμε ντοκουμέντα από εκείνο το ματς, φωτογραφίες, άρθρα σε εφημερίδες. Μετά, αποφασίσαμε να δημιουργήσουμε ειδικές φανέλες, που θα έχουν μπροστά στιγμιότυπα εκείνης της ημέρας. Φτιάξαμε και μια σειρά με σχετικά προϊόντα που θα τεθούν στη διάθεση των φίλων μας και αφορούν τη σχέση των δυο χωρών. Οι εμφανίσεις θα είναι ίδιες με εκείνες του 1930».
Στόχος των γειτόνων «είναι να γίνεται κάθε χρόνο αυτό το ματς, εκ περιτροπής στην Ελλάδα και την Τουρκία». Και αν κάτι δεν ενδιαφέρει σε ένα τέτοιο φιλικό παιχνίδι, είναι το αποτέλεσμα. Η φιλία μεταξύ των δυο χωρών, είναι τα πάντα, πράγμα που θα αποδειχθεί εμπράκτως στις 11 Μαΐου, ημέρα Σάββατο, οπότε θα διεξαχθούν τα 87 λεπτά που εκκρεμούν εδώ και 84 χρόνια. Για κάποια πράγματα, ποτέ δεν είναι αργά.
Πηγή : ΑΠΕ – ΜΠΕ
