Η μη καταβολή των δεδουλευμένων είναι το κύριο παράπονο των μεταναστών εργαζομένων προς το Υπουργείο Εργασίας του Κατάρ, σύμφωνα με δύο εκθέσεις της Διεθνούς Οργάνωσης Εργασίας (ILO), που δημοσιεύθηκαν 19 ημέρες πριν από την έναρξη του Μουντιάλ 2022, το οποίο θα φιλοξενηθεί στο πλούσιο κρατίδιο του Κόλπου.
Ο αριθμός των σχετικών καταγγελιών έχει «υπερδιπλασιαστεί (σ.σ. φθάνοντας τις 34.425 μεταξύ Οκτωβρίου 2021 και Οκτωβρίου 2022), χάρη στην δημιουργία μιας ηλεκτρονικής πλατφόρμας αρχειοθέτησης, από πέρυσι.
«Οι κύριες αιτίες των καταγγελιών σχετίζονται με τη μη καταβολή μισθών και αποζημιώσεων απόλυσης, αλλά και την ετήσια άδεια, που δεν χορηγείται ή δεν καταβάλλεται» αναφέρεται χαρακτηριστικά στις εκθέσεις, με την επισήμανση ότι το 66,5% των υποθέσεων διευθετήθηκε φιλικά και το 30,7% στα δικαστήρια, καθώς στο 84% των περιπτώσεων «ο δικαστής συμφώνησε με τον εργαζόμενο».
«Μέχρι τον Ιούλιο του 2022, 582.400.000 ριάλ Κατάρ (160 εκατομμύρια ευρώ) είχαν πληρωθεί για αποζημίωση σε περισσότερους από 37.000 εργαζομένους», όπως προκύπτει από αυτές τις έρευνες, ενώ «το ποσό αυτό ανήλθε σε 1.165.316.181 ριάλ Κατάρ (πάνω από 320 εκατομμύρια ευρώ) στις 30 Σεπτεμβρίου 2022. Αυτό καταδεικνύει την έκταση του προβλήματος των απλήρωτων μισθών, που επιδεινώθηκε από την κρίση του κορονοϊού».
Μετά την ανάληψη της κορυφαίας ποδοσφαιρικής διοργάνωσης (20 Νοεμβρίου-18 Δεκεμβρίου), το Κατάρ έχει επικριθεί συχνά από διεθνή συνδικάτα και ΜΚΟ για τις παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, ιδίως σε μετανάστες εργάτες από την Ασία και τις Ηνωμένες Πολιτείες, στους κλάδους κατασκευών, ασφάλειας, φιλοξενίας και οικιακής εργασίας.
Μεταξύ του 2018 και του 2020, το εμιράτο προχώρησε σε μεταρρυθμίσεις, οι οποίες είχαν «θετικό αντίκτυπο», σύμφωνα με το 86% των 1.036 μεταναστών εργαζομένων που ερωτήθηκαν τον Μάιο και τον Ιούνιο του 2022, στο πλαίσιο αυτών των εκθέσεων.
Η καθιέρωση του κατώτατου μισθού, τον Μάρτιο του 2021, έχει επηρεάσει «περισσότερους από 280.000 εργαζόμενους ή περίπου το 13% του συνολικού εργατικού δυναμικού στον ιδιωτικό τομέα», όπως τονίζεται στις εκθέσεις, ενώ, τον Αύγουστο του 2022, 67.128 εταιρείες είχαν εγγραφεί στο Σύστημα Προστασίας Μισθών που δημιουργήθηκε το 2015 και 913 εξ’ αυτών παραβίαζαν τους κανόνες, κινδυνεύοντας με πρόστιμα και φυλάκιση.
Αυτές οι εκθέσεις δείχνουν επίσης ότι ο αριθμός των εργαζομένων, οι οποίοι υποβάλλονται σε θεραπεία για προβλήματα που σχετίζονται με την ζέστη, έχει μειωθεί μετά τους νέους κανόνες το 2021. Ωστόσο, δεν αναφέρουν τον αριθμό των θανάτων σε εργατικά δυστυχήματα, τους οποίους οι εκθέσεις υπολογίζουν σε 50 για το 2020.
Οι ΜΚΟ κατηγορούν το Κατάρ ότι «μειώνει» τον αριθμό των θανάτων σε εργοτάξια που συνδέονται με το Παγκόσμιο Κύπελλο και ζητούν από την FIFA να δημιουργήσει ένα ταμείο αποζημίωσης εργαζομένων.
Παράλληλα, επισημαίνεται «η ανάγκη να διασφαλισθεί ότι όλοι μπορούν να επωφεληθούν από τους νόμους για την κινητικότητα της εργασίας», ενώ περισσότερα από 348.450 άτομα μπόρεσαν να αλλάξουν δουλειά μεταξύ της 1ης Νοεμβρίου 2020 και της 31ης Αυγούστου 2022, κάτι που προηγουμένως δεν ήταν δυνατό, χωρίς την άδεια του εργοδότη.
«Τα δικαιώματα των οικιακών βοηθών πρέπει να προστατεύονται καλύτερα» καταλήγουν οι σχετικές εκθέσεις, την ώρα που οι ΜΚΟ ανησυχούν για την… παύση των μεταρρυθμίσεων μετά το Παγκόσμιο Κύπελλο.
